ด้านกายภาพ >> คุณภาพน้ำ >> ปี 2564
การศึกษาด้านคุณภาพน้ำ
1. แนวทางการศึกษา
- 1.1. ทบทวนข้อมูลการศึกษาด้านคุณภาพน้ำ
- 1.2. สำรวจพื้นที่ศึกษา จำนวน 8 จังหวัด
- 1.3. เตรียมอุปกรณ์เก็บตัวอย่าง และเก็บตัวอย่างน้ำ จำนวน 15 สถานี แสดงดังรูปที่ 1
- 1.4. วิเคราะห์ตัวอย่างน้ำในห้องปฏิบัติการ
รูปที่ 1 แผนที่จุดเก็บตัวอย่างคุณภาพน้ำผิวดินในแม่น้ำโขงสายประธาน ในเขตประเทศไทย
2. วิธีการศึกษา
2.1. การเก็บและวิเคราะห์ตัวอย่างคุณภาพน้ำผิวดิน
กลุ่มที่ปรึกษาได้ทบทวนวิธีการเก็บตัวอย่างคุณภาพน้ำในภาคสนาม ใช้วิธีการเก็บแบบจ้วง (Grab Sampling) ณ จุดกึ่งกลางลำน้ำของแม่น้ำโขงสายประธาน เพื่อเป็นตัวแทนของคุณภาพน้ำของแม่น้ำ ณ ภาคตัดขวาง อย่างไรก็ตาม เนื่องจากแม่น้ำโขงสายประธานมีความกว้างของลำน้ำมากและปริมาณการไหลสูงในฤดูน้ำหลาก จึงพิจารณาตำแหน่งของการเก็บตัวอย่างน้ำที่เหมาะสมตามสภาพการณ์จริงที่ระยะห่างจากตลิ่งทางฝั่งประเทศไทยให้มากที่สุด (อย่างน้อยที่มีความลึกของน้ำระหว่าง 3-5 เมตร) นอกจากนี้ ในบางสถานีที่ริมตลิ่งฝั่งประเทศไทยมีการใช้ประโยชน์จากน้ำของแม่น้ำโขง เช่น การประมง ท่าเรือ การเกษตรริมฝั่งการสูบน้ำไปใช้ การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ การท่องเที่ยว เป็นต้น จะพิจารณาตำแหน่งการเก็บคุณภาพน้ำเพื่อเป็นตัวแทนของพื้นที่กิจกรรมต่าง ๆ เหล่านี้ หรือหากพบปรากฏการณ์ที่เชื่อมโยงกับคุณภาพน้ำ เช่น น้ำโขงใสสีคราม เป็นต้น จะพิจารณาการเก็บตัวอย่างน้ำ ณ ตำแหน่งนั้น ร่วมด้วย
ดัชนีในการติดตามคุณภาพน้ำ ประกอบด้วย 11 ดัชนี เพื่อให้ครอบคลุมดัชนีที่ใช้ในการคำนวณค่า WQI สำหรับการป้องกันสิ่งมีชีวิตในน้ำ รายละเอียดของดัชนี ภาชนะบรรจุ วิธีการรักษาสภาพตัวอย่างและวิธีการตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำผิวดิน แสดงในตารางที่ 1
ตารางที่ 1 ภาชนะบรรจุ วิธีการรักษาสภาพตัวอย่าง และวิธีการตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำผิวดิน
ดัชนี | หน่วย | ภาชนะบรรจุ | วิธีการเก็บรักษาตัวอย่าง | ระยะเวลาเก็บรักษา | วิธีการตรวจสอบ | ขีดจำกัดต่ำสุดของการวัด |
1. อุณหภูมิ | องศาเซลเซียส | – | ตรวจวัดทันทีในภาคสนาม | 0.25 ชั่วโมง | Thermometer | – |
2. ความเป็นกรด-ด่าง (pH) | – | – | ตรวจวัดทันทีในภาคสนาม | 0.25 ชั่วโมง | Electrometric Method | – |
3. ออกซิเจนละลาย | มก./ล. | – | ตรวจวัดทันทีในภาคสนาม | 8 ชั่วโมง | Azide Modification Method | 0.5 |
4. การนำไฟฟ้า(Electrical Conductivity) | ไมโคร ซีเมนส์/ซม. |
– | ตรวจวัดทันทีในภาคสนาม | 28 วัน | Electrical Conductivity Method | 0.1 |
5. ความขุ่น(Turbidity) | เอ็นทียู | P | แช่เย็น | 48 ชั่วโมง | Nephelometric Method | 0.1 |
6. สารแขวนลอย(TSS) | มก./ล. | P | แช่เย็น | 7 วัน | Total Suspended Solids Dried at 103-105 °C | 5.0 |
7. แอมโมเนีย-ไนโตรเจน (NH3-N) | มก./ล. | P,G | เติมกรด H2SO4 จน pH< 2,แช่เย็น |
28 วัน | Distillation Nesslerization Method | 0.5 |
8. ไนไตรท์-ไนโตรเจน (NO2- -N) | มก./ล. | P | แช่เย็น | 48 ชั่วโมง | NED Colourimetric Method | 0.02 |
9. ไนเตรท-ไนโตรเจน (NO3–N) | มก./ล. | P | แช่เย็น | 48 ชั่วโมง | Cadmium Reduction Method | 0.02 |
10. ฟอสเฟต (PO43–P) | มก./ล. | G(A) | แช่เย็น | 48 วัน | Ascorbic Acid Method | 0.01 |
11. ฟอสฟอรัสทั้งหมด (T-P) | มก./ล. | P | เติมกรด H2SO4จน pH< 2, แช่เย็น | 28 วัน | Persulphate Digestion and Ascorbic Acid Method | 0.01 |
หมายเหตุ: P หมายถึง Plastic (Polyethylene หรือ Equivalent). G หมายถึง Glass, G(A) หมายถึง Glass rinsed with 1+1 Nitric Acid
แช่เย็น หมายถึง แช่เย็น ที่อุณหภูมิ >0 องศาเซลเซียส < 6 องศาเซลเซียส
ที่มา Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater, APHA, AWWA, WEF, 23rd Edition, 2017.
ผู้สำรวจจะตรวจวัดดัชนีบางตัวทันที และบันทึกค่าการตรวจวัดความเป็นกรดและด่าง (pH) การนำไฟฟ้า (Conductivity) และออกซิเจนละลาย (DO) ทันทีในภาคสนาม พร้อมกับบันทึกสภาพตัวอย่างน้ำที่สังเกต เช่น สี และกลิ่น ตลอดจนบันทึกสภาพแวดล้อมทางกายภาพและกิจกรรมการใช้ประโยชน์ริมตลิ่ง และถ่ายภาพประกอบของการเก็บตัวอย่าง และภาพสภาพแวดล้อมโดยรอบจุดเก็บตัวอย่างไว้ด้วย และนำตัวอย่างน้ำใส่ภาชนะบรรจุที่เหมาะสม ดำเนินการรักษาสภาพตัวอย่าง ขนส่งตัวอย่างในช่วงเวลาที่เหมาะสม ส่งถึงห้องปฏิบัติการให้ทันกำหนดเวลา เพื่อนำไปวิเคราะห์ค่าดัชนีอื่น ๆ ตามที่กำหนดไว้ในห้องปฏิบัติการต่อไป
2.2. การวิเคราะห์ข้อมูลคุณภาพน้ำ
2.2.1 นำข้อมูลปฐมภูมิจากการเก็บตัวอย่างมาเปรียบเทียบกับมาตรฐานตามประกาศคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ฉบับที่ 8 (พ.ศ. 2537) เรื่อง กำหนดมาตรฐานคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำผิวดิน ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 111 ตอนที่ 16 ง ลงวันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2537 สำหรับคุณภาพน้ำผิวดินประเภทที่ 2
2.2.2 การประเมินดัชนีคุณภาพน้ำ ตามเกณฑ์ของคณะกรรมาธิการแม่น้ำโขงสำหรับการประเมินคุณภาพน้ำสำหรับสิ่งมีชีวิตในน้ำ (Water Quality Index for Aquatic life; WQIal) โดยดัชนีที่นำมาใช้ประเมินค่า WQIal ประกอบด้วย DO, pH, NH3, Conductivity, NO3- และ total-P สามารถคำนวณได้ดังสมการ
โดย
pi คือ ค่าคะแนนของตัวอย่างน้ำในวันที่ i โดยหากค่าของแต่ละพารามิเตอร์อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน จะถือว่ามีค่าถ่วงน้ำหนัก หากไม่อยู่ในเกณฑ์มาตรฐานจะถือว่าค่าคะแนนเป็น 0
n คือ จำนวนตัวอย่างที่เก็บในปีนั้น
M คือ ค่าสูงสุดที่เป็นไปได้ของคะแนนจากการวัดได้ในปีนั้น
และหลังจากนั้นจะทำการประเมินการจัดระดับชั้นดัชนีคุณภาพน้ำตามตารางที่ 2
ตารางที่ 2 การจัดระดับชั้นดัชนีคุณภาพน้ำสำหรับการป้องกันสิ่งมีชีวิตในน้ำ
ค่าคะแนน | ระดับคุณภาพน้ำ |
9.5 ≤ WQI ≤ 10.0 | A: คุณภาพดีมาก |
8.0 ≤ WQI ≤ 9.5 | B: คุณภาพดี |
6.5 ≤ WQI ≤ 8.0 | C: คุณภาพปานกลาง |
4.5 ≤ WQI ≤ 6.5 | D : คุณภาพไม่ดี |
WQI ‹ 4.0 | E: คุณภาพไม่ดีมาก |
ที่มา MRC Technical Paper No.60, 2016
2.3. การรวบรวมข้อมูลคุณภาพน้ำของคณะกรรมาธิการแม่น้ำโขง
นอกจากการเก็บข้อมูลปฐมภูมิเองของโครงการ กลุ่มที่ปรึกษาจะรวบรวมข้อมูลทุติยภูมิจากการศึกษาอื่นประกอบด้วย ข้อมูลจากโปรแกรมงานสิ่งแวดล้อม (Environment Programme) ของสำนักงานเลขาธิการกรรมาธิการแม่น้ำโขงในส่วนของประเทศไทยจากกรมทรัพยากรน้ำ ณ ข้อมูลสถานีตรวจวัดคุณภาพน้ำบนแม่น้ำโขงสายประธานในเขตพื้นที่ประเทศไทย 3 สถานี คือ สถานีเชียงแสน สถานีนครพนม และสถานีโขงเจียม และการติดตามตรวจสอบคุณภาพสิ่งแวดล้อมร่วมกันของประเทศสมาชิกในโปรแกรมJoint Environmental Monitoring ซึ่งกำลังเริ่มดำเนินงานตั้งแต่ปี พ.ศ. 2562 ด้วย อีกทั้งข้อมูลทุติยภูมิเชิงคุณภาพจากการรายงานของเครือข่ายประชาชนและองค์กรอื่นในพื้นที่ลุ่มน้ำโขงด้วย
3. ผลการศึกษา
3.1. ผลการศึกษาในระยะเวลาศึกษาปี พ.ศ. 2564
โดยภาพรวม ผลการวิเคราะห์คุณภาพน้ำเกือบทุกดัชนีมีค่าอยู่ในเกณฑ์มาตรฐานตามประกาศคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ฉบับที่ 8 (พ.ศ. 2537) เรื่อง กำหนดมาตรฐานคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำผิวดิน และมาตรฐานคุณภาพน้ำสำหรับสิ่งมีชีวิตในน้ำของคณะกรรมาธิการแม่น้ำโขง
3.2. ผลการเปรียบเทียบแนวโน้มผลการศึกษาจากครั้งที่ผ่านมา
3.2.1. คุณสมบัติทางกายภาพ
ลำดับ |
สถานีตรวจวัดคุณภาพน้ำ |
จังหวัด |
คุณสมบัติทางกายภาพ |
||||||||
อุณหภูมิ |
การนำไฟฟ้า |
สารแขวนลอย (มิลลิกรัม/ลิตร) |
|||||||||
ครั้งที่ 1 |
ครั้งที่ 2 |
ครั้งที่ 3 |
ครั้งที่ 1 |
ครั้งที่ 2 |
ครั้งที่ 3 |
ครั้งที่ 1 |
ครั้งที่ 2 |
ครั้งที่ 3 |
|||
1 | อ.เชียงแสน4/ | เชียงราย |
20 |
26 |
26 |
256 |
229 |
267 |
40.6 |
306 |
76.6 |
2 | อ.เวียงแก่น3/ | เชียงราย |
20 |
22 |
26 |
252 |
216 |
280 |
12.8 |
457 |
42.6 |
3 | อ.เชียงคาน3/ | เลย |
23 |
30 |
27 |
271 |
210 |
238 |
<5.0 |
94.2 |
19.7 |
4 | อ.เชียงคาน24/ | เลย |
23 |
30 |
29 |
458 |
213 |
354 |
8.7 |
74.1 |
24.4 |
5 | อ.เชียงคาน34/ | เลย |
23 |
30 |
27 |
262 |
210 |
244 |
<5.0 |
65.8 |
22.2 |
6 | อ.ปากชม3/ | เลย |
26 |
30 |
28 |
292 |
227 |
249 |
<5.0 |
102 |
19.3 |
7 | อ.เมืองหนองคาย4/ | หนองคาย |
24 |
29 |
26 |
273 |
242 |
242 |
6.3 |
100 |
27.8 |
8 | อ.โพนพิสัย4/ | หนองคาย |
25 |
27 |
27 |
286 |
217 |
262 |
<5.0 |
134 |
32.6 |
9 | อ.เมืองบึงกาฬ4/ | บึงกาฬ |
25 |
28 |
27 |
249 |
180 |
248 |
<5.0 |
110 |
29.5 |
10 | อ.บุ่งคล้า3/ | บึงกาฬ |
26 |
28 |
28 |
327 |
183 |
234 |
10.4 |
54.8 |
13.4 |
11 | อ.เมืองนครพนม4/ | นครพนม |
26 |
28 |
26 |
229 |
187 |
283 |
<5.0 |
77.6 |
29.5 |
12 | อ.ธาตุพนม3/ | นครพนม |
26 |
29 |
25 |
236 |
158 |
228 |
<5.0 |
70.9 |
20.2 |
13 | อ.เมืองมุกดาหาร4/ | มุกดาหาร |
24 |
28 |
26 |
229 |
154 |
267 |
<5.0 |
78.2 |
34.8 |
14 | อ.ชานุมาน3/ | อำนาจเจริญ |
25 |
29 |
25 |
239 |
165 |
284 |
<5.0 |
75.9 |
656 |
15 | อ.โขงเจียม4/ | อุบลราชธานี |
26 |
28 |
25 |
255 |
176 |
360 |
<5.0 |
77.3 |
18.5 |
ค่ามาตรฐาน |
1/ |
ธ |
– |
– |
|||||||
2/ |
– |
1,500 |
– |
หมายเหตุ :
1/มาตรฐานตามประกาศคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ฉบับที่ 8 (พ.ศ. 2537) เรื่อง กำหนดมาตรฐานคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำผิวดิน ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 111 ตอนที่ 16 ง ลงวันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2537 สำหรับคุณภาพน้ำผิวดินประเภทที่ 2 ได้แก่ แหล่งน้ำที่ได้รับน้ำทิ้งจากกิจกรรมบางประเภท และสามารถเป็นประโยชน์เพื่อการอุปโภคและบริโภคโดยต้องผ่านการฆ่าเชื้อโรคตามปกติและผ่านกระบวนการปรับปรุงคุณภาพน้ำทั่วไปก่อนการอนุรักษ์สัตว์น้ำการประมง และการว่ายน้ำและกีฬาทางน้ำ
2/ มาตรฐานคุณภาพน้ำสำหรับสิ่งมีชีวิตในน้ำของคณะกรรมาธิการแม่น้ำโขง
3/ สถานีตรวจวัดคุณภาพน้ำเดิม ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2561
4/ สถานีตรวจวัดคุณภาพน้ำที่เพิ่มเติมสถานีใหม่ ในปี พ.ศ. 2563
ธ* หมายถึง อุณหภูมิของน้ำจะต้องไม่สูงกว่าอุณหภูมิตามธรรมชาติเกิน 3 องศาเซลเซียส
ธ หมายถึง เป็นไปตามธรรมชาติ
* มีค่าไม่อยู่ในมาตรฐานฯ
ครั้งที่ 1 ช่วงการเก็บตัวอย่างวันที่ 7-14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2564 เป็นตัวแทนช่วงฤดูแล้ง หรือช่วงน้ำลงต่ำสุด
ครั้งที่ 2 ช่วงการเก็บตัวอย่างวันที่ 11-30 สิงหาคม พ.ศ. 2564 เป็นตัวแทนช่วงฤดูฝน หรือช่วงน้ำขึ้นสูงสุด
ครั้งที่ 3 ช่วงการเก็บตัวอย่างนที่ 22-30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2564 เป็นตัวแทนช่วงการเปลี่ยนแปลงฤดูกาล 2 หรือช่วงน้ำเริ่มลด
3.2.2. คุณสมบัติด้านเคมี
ลำดับ |
สถานีตรวจวัดคุณภาพน้ำ |
จังหวัด |
คุณสมบัติทางเคมี |
|||||||||||
ความเป็นกรดและด่าง |
ออกซิเจนละลาย (มิลลิกรัม/ลิตร) |
สารอาหาร |
สารฟอสฟอรัสทั้งหมด (มิลลิกรัม/ลิตร) |
|||||||||||
ครั้งที่ 1 |
ครั้งที่ 2 |
ครั้งที่ 3 |
ครั้งที่ 1 |
ครั้งที่ 2 |
ครั้งที่ 3 |
ครั้งที่ 1 |
ครั้งที่ 2 |
ครั้งที่ 3 |
ครั้งที่ 1 |
ครั้งที่ 2 |
ครั้งที่ 3 |
|||
1 | อ.เชียงแสน4/ | เชียงราย |
8.1 |
7.8 |
8.1 |
7.2 |
5.6 |
5.3 |
0.57 |
0.14 |
0.19 |
0.03 |
0.06 |
0.16 |
2 | อ.เวียงแก่น3/ | เชียงราย |
8.2 |
7.9 |
8.3 |
7.1 |
5.6 |
5.9 |
0.4 |
0.17 |
0.17 |
0.05 |
0.1 |
0.12 |
3 | อ.เชียงคาน3/ | เลย |
8.2 |
7.5 |
8.2 |
7.8 |
6.1 |
8.3 |
0.52 |
0.46 |
0.09 |
<0.01 |
0.05 |
0.07 |
4 | อ.เชียงคาน24/ | เลย |
8.3 |
7.6 |
8.4 |
7.6 |
6.4 |
6 |
<0.02 |
0.59 |
0.07 |
<0.01 |
0.06 |
0.1 |
5 | อ.เชียงคาน34/ | เลย |
8.3 |
7.6 |
8.6 |
7.3 |
6.4 |
6.6 |
0.46 |
0.48 |
0.08 |
<0.01 |
0.05 |
0.07 |
6 | อ.ปากชม3/ | เลย |
8.4 |
7.7 |
8.5 |
7.2 |
6.3 |
5.7 |
<0.02 |
0.62 |
0.08 |
0.02 |
0.05 |
0.04 |
7 | อ.เมืองหนองคาย4/ | หนองคาย |
8.3 |
8.1 |
7.5 |
7 |
6.1 |
5.5 |
0.38 |
0.32 |
0.11 |
0.02 |
0.06 |
0.08 |
8 | อ.โพนพิสัย4/ | หนองคาย |
8.3 |
7.6 |
8.3 |
7.1 |
6.1 |
5.7 |
0.34 |
0.39 |
0.12 |
<0.01 |
0.05 |
0.07 |
9 | อ.เมืองบึงกาฬ4/ | บึงกาฬ |
8.3 |
7.9 |
8.5 |
6.9 |
5 |
6.2 |
0.55 |
0.42 |
0.1 |
<0.01 |
0.06 |
0.07 |
10 | อ.บุ่งคล้า3/ | บึงกาฬ |
8.0 |
7.8 |
8.4 |
7.8 |
4.8 |
6.6 |
0.2 |
0.36 |
0.15 |
<0.01 |
0.05 |
0.03 |
11 | อ.เมืองนครพนม4/ | นครพนม |
8.2 |
7.7 |
8.3 |
6.8 |
5.8 |
6.1 |
0.46 |
0.23 |
0.14 |
<0.01 |
0.05 |
0.11 |
12 | อ.ธาตุพนม3/ | นครพนม |
8.2 |
7.0 |
7.6 |
6.3 |
5.5 |
7.9 |
0.41 |
0.23 |
0.11 |
<0.01 |
0.04 |
0.08 |
13 | อ.เมืองมุกดาหาร4/ | มุกดาหาร |
8.3 |
7.3 |
8.2 |
6.7 |
4.9 |
5.5 |
0.31 |
0.19 |
0.13 |
<0.01 |
0.04 |
0.02 |
14 | อ.ชานุมาน3/ | อำนาจเจริญ |
8.4 |
7.6 |
8.1 |
6.6 |
4.8 |
6 |
0.25 |
0.2 |
0.14 |
<0.01 |
0.03 |
0.06 |
15 | อ.โขงเจียม4/ | อุบลราชธานี |
8.5 |
8.1 |
8.2 |
6.2 |
4.8 |
5.4 |
0.31 |
0.32 |
0.11 |
<0.01 |
0.05 |
0.07 |
ค่ามาตรฐาน |
1/ |
5-9 |
>6.0 |
≤5.0 |
– |
|||||||||
2/ |
6-9 |
>5 |
– |
≤0.13 |
หมายเหตุ :
1/ มาตรฐานตามประกาศคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ฉบับที่ 8 (พ.ศ. 2537) เรื่อง กำหนดมาตรฐานคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำผิวดิน ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 111 ตอนที่ 16 ง ลงวันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2537 สำหรับคุณภาพน้ำผิวดินประเภทที่ 2 ได้แก่ แหล่งน้ำที่ได้รับน้ำทิ้งจากกิจกรรมบางประเภท และสามารถเป็นประโยชน์เพื่อการอุปโภคและบริโภคโดยต้องผ่านการฆ่าเชื้อโรคตามปกติและผ่านกระบวนการปรับปรุงคุณภาพน้ำทั่วไปก่อนการอนุรักษ์สัตว์น้ำ การประมง และการว่ายน้ำและกีฬาทางน้ำ
2/ มาตรฐานคุณภาพน้ำสำหรับสิ่งมีชีวิตในน้ำของคณะกรรมาธิการแม่น้ำโขง
3/ สถานีตรวจวัดคุณภาพน้ำเดิม ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2561
4/ สถานีตรวจวัดคุณภาพน้ำที่เพิ่มเติมสถานีใหม่ ในปี พ.ศ. 2563
ธ* หมายถึง อุณหภูมิของน้ำจะต้องไม่สูงกว่าอุณหภูมิตามธรรมชาติเกิน 3 องศาเซลเซียส
ธ หมายถึง เป็นไปตามธรรมชาติ
* มีค่าไม่อยู่ในมาตรฐานฯ
ครั้งที่ 1 ช่วงการเก็บตัวอย่างวันที่ 7-14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2564 เป็นตัวแทนช่วงฤดูแล้ง หรือช่วงน้ำลงต่ำสุด
ครั้งที่ 2 ช่วงการเก็บตัวอย่างวันที่ 11-30 สิงหาคม พ.ศ. 2564 เป็นตัวแทนช่วงฤดูฝน หรือช่วงน้ำขึ้นสูงสุด
ครั้งที่ 3 ช่วงการเก็บตัวอย่างนที่ 22-30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2564 เป็นตัวแทนช่วงการเปลี่ยนแปลงฤดูกาล 2 หรือช่วงน้ำเริ่มลด