ผลการศึกษาการกัดเซาะของตลิ่ง ปี 2562 – สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ

ด้านกายภาพ

1. วิธีการศึกษา

ศึกษาโดยการใช้เทคโนโลยีการสำรวจระยะไกล (Remote Sensing) จากภาพถ่ายดาวเทียมในการศึกษาเพียงปัจจัยเดียว ร่วมกับการประมวลผลและจัดทำแผนที่ด้วยโปรแกรมประยุกต์ด้านระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ เปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงของสภาพลำน้ำโขง ของช่วงฤดูแล้ง ในอดีต และในปีปัจจุบันระหว่างปี พ.ศ. 2534 ก่อนที่จะมีการพัฒนาโครงการเขื่อนของประเทศจีนในแม่น้ำโขงสายประธาน ถึง ปี พ.ศ. 2561 ทำให้ได้ทราบถึงแนวการเปลี่ยนแปลงพื้นที่ริมตลิ่งของพื้นที่ริมฝั่งขวาแม่น้ำโขงในภาพรวม โดยใช้ข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียม Landsat ที่อยู่ในความรับผิดชอบของกรมสำรวจธรณีวิทยาแห่งสหรัฐอเมริกา (United States Geological Survey : USGS) โดยมีขนาดพื้นที่ระวางกว้าง 183 กิโลเมตร ยาว 170 กิโลเมตร และมีความละเอียดของจุดภาพที่ 30×30 เมตร มาทำการวิเคราะห์พื้นที่การเปลี่ยนแปลงด้วยการวิเคราะห์แบบชุดข้อมูลย้อนหลัง (Time Series)

แผนผังการศึกษาการเปลี่ยนแปลงพื้นที่ริมตลิ่งริมฝั่งแม่น้ำโขงสายประธาน ในปี พ.ศ. 2562

2. ผลการศึกษา

ในการศึกษา ได้ใช้ภาพถ่ายดาวเทียมของสองช่วงปีคือ ปี พ.ศ. 2534 ถึง ปี พ.ศ. 2561 ซึ่งเป็นปีล่าสุดของการศึกษานี้เพื่อทดสอบหาการเปลี่ยนแปลงของริมฝั่งแม่น้ำโขง ในส่วนการวิเคราะห์จะใช้เส้นแนวแม่น้ำโขง ปี พ.ศ. 2534 เป็นหลัก และแบ่ง

ข้อมูลของปี พ.ศ.	ช่วงเวลาในการวิเคราะห์
	ช่วงเวลาที่ 1	ช่วงเวลาที่ 2	ช่วงเวลาที่ 3	ช่วงเวลาที่ 4	ช่วงเวลาที่ 5
	2535-2545	2546-2552	2553-2554	2555-2556	2557-2561

ช่วงเวลาในการวิเคราะห์ข้อมูลออกเป็น 5 ช่วง ดังนี้

หลังจากนั้น จึงดำเนินการเปรียบเทียบกับเส้นแนวแม่น้ำโขงของปีที่เขื่อนต่อไปจะเปิดดำเนินการ เพื่อเปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่ริมฝั่งแม่น้ำโขง ผลการศึกษาพบว่า พื้นที่ที่เกิดการกัดเซาะมากที่สุดเกิดในช่วงเวลาที่ 2 ปี พ.ศ. 2546 – ปี พ.ศ. 2552 มีพื้นที่กัดเซาะทั้งหมด 62.14 ตารางกิโลเมตร

ผลการเปลี่ยนแปลงการกัดเซาะของตลิ่งแม่น้ำโขง

จังหวัด	อำเภอ	ช่วงที่ 1		ช่วงที่ 2		ช่วงที่ 3		ช่วงที่ 4		ช่วงที่ 5
จังหวัด	อำเภอ	ตารางกิโลเมตร	ไร่	ตารางกิโลเมตร	ไร่	ตารางกิโลเมตร	ไร่	ตารางกิโลเมตร	ไร่	ตารางกิโลเมตร	ไร่
1. เชียงราย	เชียงของ	1.70	1,060.81	0.35	221.21	0.45	281.66	0.27	166.28	1.01	632.69
	เชียงแสน	1.53	958.77	1.54	964.38	0.89	553.15	0.79	493.94	1.03	645.96
	เวียงแก่น	0.36	226.44	0.10	62.58	0.14	85.59	0.10	63.37	0.33	207.83
รวม		3.59	2,246.01	2.00	1,248.17	1.47	920.40	1.16	723.58	2.38	1,486.48
2. เลย	เชียงาน	1.23	770.74	7.76	4,852.99	0.97	604.16	4.69	2,928.74	5.27	3,296.38
2. เลย	ปากชม	0.71	442.19	15.53	9,706.26	0.61	383.20	7.12	4,449.55	7.77	4,855.65
รวม		1.94	1,212.92	23.29	14,559.25	1.58	987.36	11.81	7,378.29	13.04	8,152.03
3.หนองคาย	ท่าบ่อ	2.68	1,673.97	2.16	1,348.52	0.49	308.14	0.78	485.96	3.88	2,425.41
	โพนพิสัย	0.12	77.31	0.84	522.43	0.00	0.20	0.31	191.39	0.58	362.96
	เมืองหนองคาย	2.34	1,462.82	4.16	2,602.91	0.34	213.42	2.51	1,569.37	3.17	1,980.63
	รัตนวาปี	0.16	98.09	0.69	429.07	1.81	1,132.26	0.46	287.41	0.34	212.40
	ศรีเชียงใหม่	1.19	746.77	1.34	839.91	0.59	370.31	0.84	527.84	0.99	618.07
	สังคม	4.35	2,715.76	5.59	3,494.20	0.56	348.80	5.47	3,421.22	4.17	2,604.63
รวม		10.84	6,774.72	14.78	9,237.04	5.77	3,609.24	10.37	6,483.21	13.13	8,204.11
4.บึงกาฬ	บึงโขงหลง	0.85	534.23	0.02	10.89	0.05	31.74	0.24	150.18	0.01	7.69
	บุ่งคล้า	1.34	834.61	1.34	837.05	1.33	830.66	2.49	1,554.89	1.51	940.78
	ปากคาด	0.47	294.24	1.16	727.36	1.27	793.80	0.28	175.41	0.94	586.69
	เมืองบึงกาฬ	2.17	1,354.48	4.32	2,701.05	3.33	2,081.50	3.82	2,390.42	3.19	1,990.93
รวม		4.82	3,015.59	6.84	4,276.34	5.98	3,737.69	6.83	4,270.90	5.64	3,526.09
5. นครพนม	ท่าอุเทน	4.41	2,757.39	1.99	1,244.37	2.16	1,350.51	2.37	1,480.62	1.94	1,209.75
	ธาตุพนม	2.65	1,658.86	2.90	1,813.05	2.70	1,686.20	2.91	1,821.69	2.29	1,432.99
	บ้านแพง	3.00	1,873.31	0.70	438.00	0.69	429.50	1.06	664.39	0.81	503.19
	เมืองนครพนม	2.49	1,557.76	1.49	929.90	1.79	1,117.90	2.66	1,659.92	2.52	1,576.84
รวม		12.56	7,849.28	7.08	4,425.32	7.33	4,584.11	9.00	5,626.62	7.56	4,722.77
6.มุกดาหาร	ดอนตาล	0.18	114.18	0.14	85.77	0.12	77.56	0.23	142.73	0.11	70.03
	เมืองมุกดาหาร	1.65	1,031.64	0.02	9.84	0.01	6.85	0.02	12.65	0.00	2.25
	หว้านใหญ่	1.58	988.88	0.43	271.11	0.76	476.87	1.62	1,009.40	0.65	405.36
รวม		3.42	2,134.70	0.59	366.71	0.90	561.29	1.86	1,164.78	0.76	477.63
7. อำนาจเจริญ	ชานุมาน	0.59	367.29	0.54	339.76	0.42	263.20	0.77	484.12	0.47	295.61
8. อุบลราชธานี	เขมราฐ	1.93	1,203.47	1.24	773.60	0.65	409.08	0.70	436.72	0.92	577.03
	โขงเจียม	2.11	1,318.78	3.46	2,164.79	0.53	333.15	0.47	294.24	0.89	553.71
	นาตาล	0.51	319.20	1.36	851.10	0.49	303.62	0.70	434.59	1.09	680.15
	โพธิ์ไทร	0.56	351.37	0.78	489.35	0.17	104.81	0.20	125.15	0.45	283.79
	ศรีเมืองใหม่	0.11	67.51	0.17	103.15	0.08	46.93	0.02	14.07	0.05	34.28
รวม		5.22	3,260.32	7.01	4,381.99	1.92	1,197.58	2.09	1,304.78	3.41	2,128.95
รวม 8 จังหวัด		42.98	26,860.83	62.14	38,834.58	25.38	15,860.88	43.90	27,436.27	46.39	28,993.67